Türkiye’de yaşayıp da enflasyon kelimesini duymayan yoktur. Fiyatlar arttığında veya zam kelimesi duyduğumuz da direkt olarak enflasyonla özdeşleştiriyoruz. Enflasyonun tanımını yapacak olursak; fiyatlar genel düzeyinin sürekli ve de hızlı bir şekilde yükselmesidir. Fiyatlar genel düzeyindeki devamlı bir artış sürecinin yanında paranın da değerinin devamlı olarak düşmesini ifade etmektedir. Enflasyon her zaman için ekonominin ciddi bir sorunudur. Ekonomik sorunların artmasına ve ekonominin bozulmasına neden olmaktadır.
Enflasyon ortaya çıkış nedenlerine göre ikiye ayrılmaktadır. Talep enflasyonu ve maliyet enflasyonu olarak karşımıza çıkmaktadır.
Üretilen mal ve hizmetler, tüketici talebini karşılayamadığı zaman talep artışından dolayı fiyatların artmasına talep enflasyonu denilmektedir. Üretimi artırıcı tedbirler ya da toplam talebi azaltıcı tedbirler alınarak çözümlenebilir.
Maliyet enflasyonu ise; herhangi bir nedenle üretimde kullanılan kaynakların fiyat artışlarına üretim maliyetlerinin yükselmesine, maliyetlerin artmasına ürün fiyatlarında artışa neden olmaktadır. Fiyat artışları toplam talebin azalmasına neden olmaktadır. Talep düşüşü piyasalarda durgunluğa neden olmaktadır. Ekonomik durgunluk ile enflasyon aynı anda yaşanmasına stagflasyon denilir. Bu enflasyon türü genel olarak ithalatı yüksek olan ülkelerde görülmektedir.
Bir ülkede oluşan enflasyonun nedenlerine bakacak olursak karşımıza birçok neden çıkmaktadır. Tüm ekonomilerde enflasyon istenmeyen bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. Genel olarak enflasyonun görüldüğü ülkeler nüfusun çok fazla olduğu ve kaynakları kıt olan ülkelerdir. Kıt olan kaynakları daha fazla nüfusa paylaştırmak zorunda kalmaktadırlar. Ülkeye karşılıksız olarak dış piyasalardan girmekte olan altın, para ve döviz miktarının artmasıdır. Ülkede yaşayanların toplam harcamalarının toplam gelirlerinden daha fazlası olması durumudur. Yapılmakta olan üretim miktarlarının çeşitli nedenlerle azalmasıdır. Üretim faktörlerinin fiyatlarındaki artışların fazla olmasıdır. Tedavülde bulunan para arzının arttırılmasıdır. Teknolojik yenilikler, yapısal bozukluklar ya da yetersizlikler enflasyona neden olmaktadır.
Enflasyon yaşanan ülkelerde kişiler ve de firmalar açısından fiyatlar sürekli olarak ve zaman içinde bazen çok bazen de az bir şekilde yani dengesiz olarak arttığından dolayı hangi ürün ucuz hangi ürün pahalı anlayamazsınız. Enflasyon neticesinde belirsizlik ortamı oluşmaktadır. Ekonomide meydana gelen dengesizlikten dolayı yatırım kararlarını sağlıklı olarak alamazsınız. Aynı şekilde üretim kararları da alınamaz. Kısacası enflasyon varsa uzun vadeli planlar yapmanız mümkün değildir.
Bu durumda yatırımcılar farklı ve karlı yöntemler aramakta olup faizin yükselmesine neden olmaktadırlar. Aynı şekilde yatırım yapmak isteyen kişilerde yüksek faizler ile kredi almaktadırlar ve böylelikle maliyet yükselmektedir.
Yüksek faiz ile kredi alınması sonucunda maliyetlerin yükselmesini bir örnekle açıklayalım. Girişimciliğine güvenen bir kişi sermayesi olmadığından dolayı 1.000.-TL bankadan kredi alıyor. Bu krediyi bir yıl sonra 2.000.-TL olarak ödeyecektir. Hemen işe başlıyor ve bir atölye kuruyor. Şapka ürettiğini varsayalım. Şapkanın tanesi 20 TL mal etsin. Kar için bu işi yapıyor 10.-TL kar olarak eklesin. Bu durumda şapka 30 TL oluyor. Girişimcinin aldığı kredinin faizini ekleyelim ve de ek olarak vergilerle beraber 40 TL olsun. Toptancıya 40 TL verdik oda kar edecek masraflarını çıkaracak perakende derken fiyat 70 TL yükseliyor. Tüketici bu ürünü 30 TL alması gerekirken 70 TL alıyor bu durumun nedeni enflasyon yaptığı maliyetten kaynaklanmaktadır. 2 tane alabileceğimiz bir ürünü ancak tek fiyata alabiliyoruz ve paranın değeri düşüyor.
Bu makalemde sizlere Enflasyon konusunu anlatmaya çalıştım. Her türlü bankacılık sektörüne ait soru ve sorunlarınız da karşılıksız bir şekilde bilgim dahilinde yardımcı olmaya çalışıyorum. Sorularınızı Soru-Cevap bölümünden yazmanızı rica ederim.
Borçsuz günler dilerim
Kredi Uzmanı
Bir önceki yazımız olan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Nedir? başlıklı makalemizde Birleşik Fon Bankası, Sigorta kapsamı ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Nedir? hakkında bilgiler verilmektedir.
Leave a Reply